تحلیل وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان رشتۀ تربیت‌بدنی و علوم ورزشی ایران و تعیین جایگاه آنان بر اساس ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک(SPACEM)

چکیده هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان رشتۀ تربیت‌بدنی و علوم ورزشی کشور انجام شده است. روش‌شناسی: نمونه‌های تحقیق شامل 115 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها، مدیران ورزشی و فارغ‌التحصیلان رشتۀ تربیت‌بدنی بودند که در زمینه موضوع تحقیق صاحب‌نظر و ذینفع بودند. برای گردآوری اطلاعات از روش‌های بررسی اسناد و مدارک، مطالعات قبلی، جلسات مصاحبه، فرم‌ها و پرسشنامه‌ (فرم شناسایی SWOT شامل سوالات باز و بسته، پرسشنامۀ عوامل درونی، پرسشنامۀ عوامل بیرونی و فرم تعیین موقعیت استراتژیک) استفاده شد. به منظور سنجش روایی پرسشنامه از روش اعتبار محتوا با بهره‌گیری از نظر چهارده نفر از استادان خبره مدیریت، مدیریت ورزشی و دانشکدۀ کارآفرینی استفاده شد. ثبات درونی ابزار در یک مطالعه مقدماتی روی سی نفر از آزمودنی ها به روش ضریب آلفای کرونباخ، 94/0 محاسبه شد. برای آزمون فرضیات پژوهش از آزمون‌های رتبه‌ای فریدمن، ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE) و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE) و در نهایت ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک (SPACEM) استفاده شد. یافته‌ها: در تجزیه و تحلیل شرایط محیطی (درونی و بیرونی) اشتغال فارغ‌التحصیلان تربیت‌بدنی و علوم ورزشی 18 نقطه قوت، 40 نقطه ضعف، 33 فرصت و 33 تهدید شناسایی و به ترتیب اولویت‌بندی شد. یافته‌های پژوهش نشان داد اشتغال فارغ‌التحصیلان رشته تربیت‌بدنی و علوم ورزشی از نظر عوامل داخلی و خارجی وضعیت مناسبی ندارد و با وجود ضعف‌های داخلی با تهدیدهای خارجی متعدد و عمده نیز مواجه است که در ماتریس ارزیابی جایگاه، در بدترین وضعیت یعنی در موقعیت تدافعی (WT) قرار دارد. نتیجه‌گیری: پیشنهاد می‌شود براساس شرایط موجود برای تبیین استراتژی‌های اشتغال فارغ‌التحصیلان تربیت‌بدنی و علوم ورزشی ایران علاوه بر استفاده از استراتژی‌های ST، SO و WO بر استراتژی‌های WT نیز تاکید شود. واژه‌های کلیدی: اشتغال، رشتۀ تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام استراتژیک.